بازار سرمایه ایران طی سالهای 79
تا 82 فراز و نشیبهای بسیاری را پشت سر گذاشت و تحولات مختلفی را تجربه کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از نشریه برنامه در سال 1379 برآیند فعالیت بازار
سهام در ایران به یک بازدهی 86/59 درصدی انجامید که در سنجش با سایر فرصت های
سرمایه گذاری در اقتصاد ملی و تورم 6/12 درصدی سال 1379 بسیار درخور توجه بوده است.
بر این اساس در سال 1380 کم و بیش تمام نماگرهای سنجش فعالیت بازار بورس اوراق
بهادار تهران نسبت به سال پیش از آن در سطح بالاتری قرار گرفتند که با توجه به روند
افزایشی سال های پیش از آن روند حرکت رو به توسعه بازار سرمایه در اقتصاد ایران
تداوم داشته است.
بازار بورس تهران در این سال همچنان فراهم آورنده بهترین فرصت های سرمایه گذاری در
اقتصاد ملی به شمار می آمد، بازده کل سرمایه گذاری روی سبد کل سهام بورس در این سال
به 3/36 درصد رسید که درسنجش با تورم 5/11 درصدی اقتصاد ملی، در شمار بالاترین نرخ
های واقعی مثبت بازده سرمایه گذاری در اقتصاد ایران و نیز یکی از پربازده ترین بورس
های جهان قرار داشته است.
این گزارش حاکی است بازار بورس اوراق بهادار تهران در ضمن پدید آوردن یک روند پر
رونق فعالیت طی چند سال گذشته از فراهم آوردن تمهیدات لازم برای توسعه فراگیر بازار
سرمایه نیز غافل نمانده بود. برنامه های در دست اجرا طی این سالها دامنه ای فراگیر
از بهسازی نظام اداری و تشکیلاتی بازار، بهبود اطلاع رسانی، ارتقای سطح شفافیت و
کارآیی بازار و تقویت نظام تنظیمی و نظارتی بورس گرفته تا گسترش سطح فعالیت آن به
سایر مناطق جغرافیای کشور، گوناگون سازی بازارهای داد و ستد، معرفی ابزارهای جدید
مالی، ایجاد بورس ابزارهای مشتق و بسیاری دیگری از الزامها و نیازهای ایجاد یک
بازارقاعده مند و کارآمد اوراق بهادار را در ایران پوشش داده است.
علاوه بر این موارد، فعالیت های بازار بورس اوراق بهادار تهران در سال 1380 به گونه
ای موثر حول تنظیم و نظارت کارآمد فعالیت های داد و ستد اطلاع رسانی و ارتقای سطح
شفافیت بازار، تسهیل تأمین منابع مالی واحدهای پذیرفته شده در بورس از راه اعمال
افزایش سرمایه حضور فعال در مجامع عمومی شرکتها به ویژه در جهت حمایت از منافع
سرمایه گذاران و کنترل دانه اثر نوسانات محرک های بیرونی و حفظ پایداری بازار مانند
آنچه در پی حادثه یازدهم سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان روی داد، تمرکز یافته
بود.
بر اساس این گزارش بازار بورس اوراق بهادار تهران در سال 1381 شاهد فراز و نشیب های
زیادی بوده است. در این سال بازار بورس فعالیت خود را با رونق آغاز کرد. این رونق
برخلاف روند سال های گذشته تا اواسط شهریورماه ادامه یافت. با بررسی شاخص کل در فصل
برگزاری مجامع سال 1381 به تدریج رفتار سرمایه گذاران تغییر یافته و با وجود آنکه
انتظار کاهش نسبی قیمت سهام شرکتها ناشی از تقسیم سود در مجامع عادی متصور بود اما
عملا بازار با رفتار دیگری رو به رو شد که به ظاهر متناقض با آموخته ها و شیوه های
متداول رفتار سرمایه گذاران بود. بدین ترتیب سهام اغلب شرکتها در برخی صنایع خاص
نظیر سیمان، کاشی دارو، تجهیزات و صنایع فلزی پس از برگزاری مجامع 1381 باشتاب حیرت
انگیزی به رشد خود ادامه داده و ضعف طویلی از متقاضیان خریدار را برای خود به وجود
آوردند.
از سوی دیگر برخی تحولات در بازار سرمایه و به ویژه بازار بورس تهران برخی معادلات
را بر هم زد و تحولات سیاسی نیز مزید بر علت شد تا بازار تحولات و فراز و نشیب های
خاصی را دنبال کرد.
تشدید حملات تبلیغاتی و سیاسی آمریکا علیه ایران، عراق و کره شمالی به گونه ای که
در این حملات تبلیغاتی بارها صحبت از حمله نظامی به میان آمد که هر یک از این ملات
تبلیغاتی با اثرات روانی گسترده به نوع خود برای گریزان کردن سرمایه گذاران ریسک
گریز از بازار و ایجاد چالش هی موقتی کافی بود،تفکیک تابلوی هماهنگ بورس تهران به
تابلوهای اول دوم و تابلوی فرعی، عرضه گسترده سهام متعلق به دولت توسط سازمان خصوصی
سازی و سایر شرکت های مادر تخصصی و اعمال کنترل های قیمتی در موردسهام مورد معامله
برخی تحولات سیاسی و اقتصادی بودند که تأثیر با اهمیتی بر بازار بورس تهران در این
سال داشتند.
این گزارش اضافه می کند: تمام موارد فوق باعث شد بازار بورس اوراق بهادار تهران در
سال 1381 در رکود دراز مدت بوده و چندین تلاطم کوتاه مدت را تجربه کند. البته تنها
تفاوتی که در این سال نسبت به سال های گذشته وجود داشت اعتماد به نفس بیشتر بازار و
سهامداران در واکنش به این شایعات بود که توانست 53 درصد بازدهی را از خود بر جای
گذاشته و نسبت به سال گذشته 20 درصد رشد بازدهی بیشتر داشته باشد.
همچنین در سال 1382 با افتتاح تالارهای منطقه ای تبریز و اصفهان تعداد تالارهای
منطقه ای فعال به 3 تالار و کل تالارهای بورس با احتساب تهران به 5 تالار افزایش
یافت. این تالارها در کنار فعالیت متعارف خود برقراری دوره های آموزشی فرهنگسازی و
همچنن شناسایی و معرفی شرکت های دارای پتانسیل پذیرش را پیگیری کردند.
بر اساس این گزارش در این سال در راستای دسترسی یکسان و عادلانه شرکت کنندگان در
بازار به اطلاعات ارائه شده از سوی حوزه های نظارتی سازمان علاوه بر اشکال متعارف،
انتشار اطلاعات اطلاع رسانی الکترونیک از اولویت ویژه ای برخوردار شد.
مهمترین اقدامات انجام شده در این قالب را می توان در سه گروه اطلاع سانی از طریق
سایت ایران بورس، انتشار لوح های فشرده آرشیو تصویری و توسعه نمایشگرهای سهمی دسته
بندی کرد.
این گزارش اضافه می کند جنگ آمریکا و عراق در منطقه در ابتدای سال 82 نه تنها بر
فعالیت بازار بورس ایران بلکه بر فعالیت تمام بورس های دنیا نیز اثر گذاشت و فعالیت
در این بازار را با کاهش مواجه ساخت.
اما این روند نزولی در بازار تهران چند روزی بیش ادامه نیافت و با مشخص شدن وضعیت
جنگ و کاهش نگرانی از اثرات این حمله بر منطقه خلیج فارس، بازار بورس اوراق بهادار
تهران با وضعیت مطلوب روند صعودی خود را در پیش گرفت و شاخصها شروع به رشد کردند و
روند نزولی دو ماه آخر سال 1381 به طور کامل جبران شد.
سایه رکود روانی حاصل از شرایط به وجود آمده برای پذیرش پروتکل الحاقی از سوی ایران
در طی دوره ضرب الاجل 49 روزه برای پذیرش پروتکل الحاقی شورای حکام آژانس بین
المللی انرژی اتمی چنان بربازار بورس تهران سنگینی داشت که حتی رفع موانع ساختاری
رونق بازار که در تابستان به وجود آمده بود نمی توانست کمک چندانی به وضعیت بازار
کند.
در چنین شرایطی هرچند شواهد به وجود آمده در خصوص رکود بازارهای موازی سرمایه های
سرگردان شده را به سمت بازار بورس هدایت می کرد اما خیزش سرمایه ها به سمت بازار
بورس کندتر از آن بود که تأثیری قابل توجه داشته باشد. اما پس از دو ماه کاهش
شاخصها در بورس تهران با اعلام رسمی ایران مبنی بر غنی سازی اورانیوم بازار بورس
تهران با چنان رونقی مواجه شد که توانست طی هفته های آتی پس از آن رکود روانی دوره
گذشته را جبران کرده و به سودتبدیل کند و پس از آن با گذشت چند هفته دوباره تصمیم
گیری ها و تحولات اقتصادی ناشی از مصوبات مجلس در خصوص تثبیت قیمتها وسایر لوایح
پیشنهادی آنها و تمهدیدات مجدد آمریکا سایه سنگینی از رکود را بر بورس حاکم کرد.
تحولات بازار سرمایه از سال 79 تا 82
- ۲۵ دی ۱۳۸۴
- اخبار شرکت