بانک مرکزی در
گزارش تحولات اقتصادی ایران در بخش واقعی طی نیمه اول سال 1384اعلام کرد: اقتصاد
ایران در شش ماهه اول سال 1384 در مقایسه با دوره مشابه سال قبل با آهنگ سریع‌تری
به روند رو به رشد خود ادامه داده است.
به گزارش خبرگزاری
فارس، محاسبات فصلی نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به
قیمت‌های سال 1376، از 208809 میلیارد ریال در شش ماهه اول سال 1383، به رقم 220209
میلیارد ریال بالغ گشته است که گویای 5/5 درصد رشد می‌باشد.
یادآور می‌شود که نرخ رشد تولید ناخالص داخلی در سال1383 معادل 8/4 درصد و در شش
ماهه اول سال مذکور نیز 6/4 درصد بوده است که در نتیجه می‌توان گفت که درنیمه اول
سال جاری، بخش واقعی اقتصاد تقریبا از یک واحد درصدافزایش در نرخ رشد برخوردار بوده
است.
برآورد ارزش افزوده فعالیت‌های مختلف اقتصادی نشان می‌دهدکه علت عمده افزایش نرخ
رشد تولید را باید در افزایش نرخ رشد فعالیت‌های کشاورزی و ساختمان جستجو کرد .
نتایج نشان می‌دهد که سهم ارزش افزوده هر یک از فعالیت‌های مذکور در رشدناخالص
داخلی نیمه اول سال 1384، به ترتیب 4/1 و 1/0 درصد بوده است که در مقایسه با دوره
مشابه سال قبل معادل 8/0 و 4/0 واحد درصد افزایش یافته است.
با این وجود بخشی از این افزایش‌ها توسط کاهش در سهم در رشد بخش نفت و برخی از
بخش‌های خدماتی جبران گردید، به نحوی که در نهایت اختلاف نرخ رشد دو دوره مشابه در
حد 9/0 واحد درصد متوقف گردید.
به گزارش فارس، گروه کشاورزی پس از افت محسوسی که در سال گذشته زراعی با آن روبرو
گردید، در نتیجه فراهم آمدن وضعیت مناسب‌تر به ویژه شرایط نسبتا مساعد جوی، توانست
در شش ماهه اول سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل از نرخ رشد 2/7 درصدی بهره‌مند
گردد.
بانک مرکزی افزود: برآوردهای ارزش افزوده گروه کشاورزی نشان می‌دهد که در هر دو بخش
تولید محصولات زراعی و باغی و تولیدمصحولات دامی رشد قبل توجهی نسبت به دوره مشابه
سال قبل حاصل شده است . براساس آمارهای مقدماتی وزارت جهاد کشاورزی تولید محصولات
عمده این گروه که شامل گندم ، جو، برنج، محصولات باغی و محصولات اصلی دامی می‌باشد
به تریب 1/7، 4/3،0 ،5/11 و 9/6 درصد نسبت به نیمه اول سال 83 رشد داشته است.
در شش ماهه اول سال 1384، نرخ رشد ارزش افزوده گروه نفت بار دیگر کاهش یافت که علل
اصلی آن علاوه بر کاهش نرخ رشد استخراج نفت خاک، کاهش در صادرات نفت خام از طریق
بیع متقابل و همچنین کاهش در تولید و صادرات فرآوردهای نفتی بوده است.
با در نظر گرفتن مجموع عوامل، در نهایت ارزش افزوده گروه نفت در نیمه اول سال جاری
به قیمت‌های ثابت 1376، در حد 23563 میلیارد ریال متوقف شد که تنها 4/2 درصد بیش از
دوره مشابه سال قبل بوده است. این رقم در مقایسه با نرخ رشد 1/3 درصدی ارزش افزوده
این گروه در نیمه اول سال 83، 7/0 واحد درصد کاشه یافته است که منعکس کننده مشکلاتی
است که این بخش از نظر سرمایه‌گذاری با آن روبروی است. به عبارت دیگر با توجه به
این که حفظ سطح فعلی تولید در بخش استخراج نفت نیازمند سرمایه‌گذاری‌های جایگزین
است، طبیعی است که به منظور افزیاش ظرفیت‌‌های بالفعل، میزان سرمایه‌گذاری باید از
سطح کنونی بسیار فراتر رود.
با توجه به این که هم اکنون استخراج نفت در کشور در سطح بالای از ظرفیت بالفعل
انجام می‌شود، لذا عدم تحقق سرمایه‌گذاری‌های جدید، موجب تداوم روند نزولی نرخ رشد
، حداقل در بخش استخراج خواهد گردید.
بر اساس این گزارش، گروه صنایع ومعادن در نیمه اول سال 1384 با نرخ رشدی معادل 6/9
درصد از عملکرد نسبتا موفقی برخوردار بوده، به نحوی که توانست، 5/1 واحد درصد از کل
5/5 درصد نرخ رشد اقتصادی را دوره مورد بررسی تحقق بخشد، که این سهم در مقایسه با
دوره مشابه سال قبل 3/0 واحد درصد افزایش داشته است.
به گزارش فارس، نرخ رشد این گروه در نیمه اول سال 1383 معادل 5/5 درصد ودر کل سال
1383 برابر 4/8 درصد بوده است . در بین زیربخش‌های این گروه، بخش صنعت با احراز نرخ
رشد 3/8 درصدی همانند سال‌های اخیر نرخ رشد پرشتابی را به نمایش گذاشته است. تولید
محصولات عمده این بخش که عبارت از فولاد خام، محصولات فولادی،اتومبیل سواری، سیمان
و محصولات پتروشیمی است، در شش ماهه اول سال جاری در مقایسه با دوره مشابه سال قبل
به ترتیب 8/8،4/10،5/12،4/1 و 5 درصد رشد داشته است.
بخش ساختمان که از نیمه دوم سال 1382 وارد شرایط رکودی شده و این شرایط در سال 1383
شدت نیز یافته بود، در سه ماهه اول سال جاری با رشد 10 درصدی نشانه‌هایی از شرایط
رونق را به نمایش گذاشت. با این وجود برآوردهایی که از عملکرد این بخش در سه ماهه
دوم سال جاری ارائه گردیده، گویای ماندگاری وضعیت رکودی می‌باشد، به طوری که ارزش
افزوده این بخش در فصل دوم سال جاری 5/2 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش یافت
و در نهایت در شش ماهه سال جاری نرخ رشد این بخش به 1/2 درصد رسید که در مقایسه با
نرخ رشد 1/5- درصدی نیمه اول سال 83 گویای شرایط نسبتا بهتری است.
واقعیت این است که آمار پروانه‌های ساختمانی صادره در مناطقه شهری و نیز مشکلات
بودجه‌ای دولت در سال جاری، که در وهله اول منجر به کاهش میزان سرمایه‌گذاری بخش
دولتی خواهدشد،نوید دهنده ایجاد تحولات مثبت در این بخش ، حداقل در کوتاه مدت،
نمی‌باشد.
بنابراین گزارش، گروه خدمات، که بیشترین سهم از تولید ناخالص داخلی را به خود
اختصاص داده است همچون سال گذشته رشد ملایمی را تجربه نمود، به نحوی که نرخ رشد این
گروه در نیمه اول سال جاری به 8/4 درصد رسید.
نرخ رشد ارزش افزوده گروه خدمات درنیمه اول سال 83 برابر 1/5 درصد و در کل سال
مذکور 6/4 درصد بوده است.
نرخ رشد شاخص‌های ضمنی گروه‌ها کشاورزی، نفت، صنایع و معادن و خدمات در نیمه اول
سال 84 به ترتیب معادل 2/7،7/46،4/9و 7/14 درصد و نرخ رشد شاخص ضمنی تولید ناخالص
داخلی و تولید ناخالص داخلی بدون نفت نیز به ترتیب برابر 19 و 5/11 درصد بوده است.
بدین ترتیب، به جز نفت،در همه گروه‌های اقتصادی نرخ رشد شاخص ضمن یبه میزان قابل
توجهی کاهش یافته که حاصل آن کاهش نرخ رشد شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی بدون نفت
به میزان 5 واحد درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل می‌باشد.
با افزایش قابل توجه قیمت جهانی نفت و رشد شاخص ضمنی تولید و ارزش افزوده گروه نفت
در اقتصاد ایران، شاخص ضمنی تولید ناخالص داخلی ( با احتساب نفت ) با 4/0 واحد درصد
افزایش نسبت به دوره مشابه سال قبل به 19 درصد رسید.
در جدول مخارج نهایی به قیمت‌های ثابت، در نیمه اول سال 1384، نرخ‌های رشدهزینه‌های
مصرفی خصوصی 3/6 درصد، هزینه‌های مصرفی دولتی 7/2 درصد وتشکیل سرمایه ثابت 5 درصد
برآورد شده است.
بانک مرکزی افزود: اجزا تشکیل سرمایه که عبارتند از تشکیل سرمایه در ساختمان و
ماشین‌آلات نیز در شش ماهه اول نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب 7 و 2 درصد رشد
داشته‌اند. کاهش آهنگ رشد در تشکیل سرمایه در ماشین آلات عمدتا ناشی از کاهش نرخ
رشد کالاهای وارداتی در مقایسه با سال گذشته می‌باشد.